اگر یک سیستم ( HVAC گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع) در خانه یا محل کار خود دارید، می دانید که حفظ کیفیت هوا تا چه میزان حائز اهمیت است. یکی از راه های بهبود کیفیت هوا استفاده از فیلتر هوا می باشد.
فیلترهای مورد استفاده در سیستم های HVAC نقش حیاتی دارند. عملکرد اصلی آنها، به دام انداختن آلاینده ها و ذرات معلق در هوا مانند گرد و غبار می باشد. این ذرات از گردش مناسب هوا جلوگیری می کنند و همچنین ممکن است سبب مشکلاتی برای سلامتی افراد شوند.
فیلترهای HVAC با توجه به کاربرد و نیازهای کاربران در انواع مختلف دسته بندی می شوند. کارایی یک فیلتر با شاخص MERV (Minimum Efficiency Reporting Value) تعیین می شود. هرچه رتبه MERV بالاتر باشد به این معناست که دستگاه ذرات کوچکتر را فیلتر می کند. رتبه بندی MERV از 1 تا 20 متغیر می باشد که با توجه به نیازهای خاص محیط می بایست فیلتر مناسب انتخاب گردد.
فیلترها همچنین در محافظت ازسیستم های HVAC در برابر ذراتی که باعث آسیب به دستگاه می شوند نیز حیاتی هستند. بنابراین استفاده از فیلتر مناسب و تعویض آن در صورت کثیف شدن بسیار مهم است.
انواع فیلترهای موجود برای سیستم های HVAC عبارتند از
- فیلترهای فایبرگلاس
- فیلترهای پلیسه دار یا چین دار
- فیلترهای کیسه ای
- فیلترهای الکترواستاتیک
- فیلترهای HEPA
- فیلترهای UV
- فیلترهای کربن فعال یا زغال سنگ
- فیلترهای پرمنگنات پتاسیم
- فیلترهای Dustlock
- فیلترهای فایبرگلاس
فیلتر چین دار یا پلیسه ای
فیلترهای فایبرگلاس رایج ترین و کم هزینه ترین نوع فیلتر در سیستم های HVAC هستند. آنها از فایبرگلاس لایه ای ساخته شده اند و به منظور جذب ذرات بزرگ گرد و غبار و خاک طراحی شده اند. این دسته از فیلترها برای به دام انداختن ذرات کوچکتر مانند گرده یا شوره حیوانات خانگی مناسب نیستند.
فیلترهای فایبرگلاس معمولاً یکبار مصرف هستند و باید هر 30 روز یکبار تعویض شوند، اگرچه این مدت زمان ممکن است بسته به سطح آلاینده های موجود در هوا متفاوت باشد.
با توجه به شاخص MERV امتیاز این دسته از فیلترها بین بازه 1 تا 4 می باشد.، به این معنی که به اندازه سایر انواع فیلترها موثر نیستند و به ذرات کوچکتر اجازه عبور می دهند.
فیلترهای فایبر گلاس برای خانه ها یا ادارات با سطوح آلاینده کم در هوا مناسب هستند. آنها گزینه خوبی برای افرادی هستند که می خواهند یک فیلتر ارزان قیمت داشته باشند که بتواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند، اما برای افراد مبتلا به آلرژی یا مشکلات تنفسی توصیه نمی شود.
اگر خانه یا دفتری دارید که میزان آلاینده‌های هوا در آن متوسط تا زیاد است، بهتر است از فیلترهای موثرتری مانند فیلتر پلیسه استفاده کنید.
– مزایا و معایب فیلترهای فایبرگلاس
مزایا:
– مقرون به صرفه: فیلترهای فایبرگلاس مقرون به صرفه ترین نوع فیلتر تهویه مطبوع هستند در نتیجه گزینه بسیار مناسبی برای افرادی می باشد که تمایل به صرف هزینه کم برای فیلترها دارند.
– امکان تعویض آسان: این دسته از فیلترها یکبار مصرف هستند و هر 30 روز یکبار به راحتی قابل تعویض هستند.
– عدم ایجاد مانع برای جریان هوا: فیلترهای فایبرگلاس مانع جریان هوا در سیستم HVAC شما نمی شوند، به این معنی که سیستم برای گردش هوا به سختی کار نمی کند.
معایب:
– امتیاز MERV پایین: فیلترهای فایبرگلاس دارای امتیاز MERV پایین 1-4 هستند، به این معنی که در به دام انداختن ذرات کوچکتر مانند گرده یا شوره حیوانات خانگی موثر نیستند.
– طول عمر کوتاه: این فیلترها باید هر 30 روز یکبار تعویض شوند که به مرور زمان هزینه بر خواهد بود.
– برای افرادی که آلرژی دارند مناسب نیستند: اگر شما یا هرکسی در خانواده‌تان حساسیت یا مشکلات تنفسی دارید، فیلترهای فایبرگلاس ممکن است در جذب ذرات که این شرایط را تحریک می‌کنند مؤثر نباشند.
– فیلترهای پلیسه دار
فیلترهای پلیسه دار از پلی استر یا پنبه ساخته می شوند و از فیلترهای فایبرگلاس موثرتر هستند. سطح آنها نسبت به فیلترهای فایبرگلاس بزرگتر است، به این معنی که می توانند ذرات بیشتری را جذب کنند. فیلترهای پلیسه دار در رتبه بندی MERV بین رتبه 5 تا 16 دسته بندی می شوند.
فیلترهای پلیسه دار با رتبه MERV از 5-8 یک فیلتر متوسط در نظر گرفته می شوند و به صورت رایج درسیستم های HVAC مسکونی مورد استفاده قرار می گیرند.
فیلترهایی با رتبه MERV از 9 تا 12حتی در جذب ذرات کوچکتر از جمله برخی باکتری ها و ویروس ها موثر هستند و اغلب در محیط های تجاری یا مطب پزشکی استفاده می شود.
فیلترهایی با رتبه MERV از 13 تا 16 فیلترهایی با کارایی بالا هستند و می‌توانند ذرات کوچک‌تری از جمله دود و برخی از ویروس‌ها را جذب کنند. آنها اغلب در بیمارستان ها، آزمایشگاه ها و سایر محیط های پرخطر استفاده می شوند.
فیلترهای پلیسه دار با رتبه MERV از 8 تا 13 انتخاب خوبی برای اکثر خانه ها یا ادارات با سطوح متوسط آلاینده در هوا هستند. آنها همچنین برای افرادی که حساسیت های خفیف یا مشکلات تنفسی دارند مناسب می باشند. فیلترهای پلیسه دار در ضخامت های مختلف از 1، 2، 4 و 12 اینچ ارائه می شوند.
درک این نکته مهم است که فیلترهای دارای رتبه بالاتر MERV ممکن است محدودیت‌های بیشتری در جریان هوا ایجاد کنند که می‌تواند سیستم HVAC شما را تحت فشار قرار دهد.
در این راستا می بایست با یک متخصص تهویه مطبوع مشورت کنید تا مطمئن شوید که سیستم شما می تواند فیلتری را که انتخاب می کنید کنترل کند. نصب فیلتری که برای سیستم HVAC بیش از حد محدود کننده است ممکن است باعث گرمایش/سرمایش ناکافی شود و حتی ممکن است به واحد HVAC شما آسیب برساند و باعث تعمیرات پرهزینه شود.
– فیلترهای کیسه ای
فیلترهای هوای کیسه ای نوعی سیستم تصفیه هوا هستند که از یک فیلتر کیسه ای شکل برای به دام انداختن و حذف ذرات معلق در هوا استفاده می کنند. فیلترهای هوای کیسه ای معمولاً از الیاف مصنوعی مانند پلی استر یا فایبرگلاس ساخته می شوند که به شکل کیسه ای شکل می گیرند.
این فیلترها معمولاً در محیط‌های تجاری و صنعتی مانند بیمارستان‌ها، آزمایشگاه ها و تأسیسات تولیدی، و به طور کلی فضاهایی که نیاز به حذف ذرات ریز مانند گرد و غبار، خاک و گرده‌ها از هوا وجود دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
هوا از طریق یک ورودی وارد فیلتر کیسه‌ای می‌شود و از داخل فیلتر عبور می‌کند، جایی که ذرات معلق در آن به دام می‌افتند. سپس هوای تمیز از طریق یک خروجی وارد محیط می شود.
فیلترهای هوای کیسه ای در اندازه ها و کارایی های مختلف موجود میباشد و می توان از آنها به عنوان فیلترهای مستقل یا به عنوان بخشی از یک سیستم فیلتر هوای بزرگتر استفاده کرد.
سیستم های HVAC اغلب از آنها برای بهبود کیفیت هوای داخلی و محافظت از تجهیزات حساس در برابر گرد و غبار و سایر ذرات استفاده می کنند.
توجه به این نکته ضروری است که فیلترهای هوای کیسه ای باید به طور مرتب نگهداری و تعویض شوند تا عملکرد مناسب داشته باشند. با گذشت زمان، محیط فیلتر می تواند با ذرات آلاینده اشباع شود و کارایی فیلتر را کاهش یابد از اینرو تعویض منظم فیلترها برای حفظ عملکرد مطلوب آن ها ضروری است.
فیلترهای کیسه ای اغلب عمقی بین 12 تا 15 اینچ دارند و در مقایسه با فیلترهای پلیسه ای دارای سطح بزرگتری می باشند. این سطح اضافی اجازه می دهد تا امتیاز MERV بالاتری را بدون افت فشار شدیدی که در فیلتر چین دار 2-4 اینچ مشاهده می شود، بدست آورید.
– فیلترهای الکترواستاتیک
این فیلترها معمولاً از یک سری صفحات یا شبکه های فلزی تشکیل شده اند که با برق شارژ می شوند. همانطور که هوا از فیلتر عبور می کند، ذرات باردار می شوند و به صفحات دارای بار مخالف جذب می شوند و در آنجا به دام می افتند.
فیلترهای الکترونیکی کثیف
یکی از مزایای استفاده از این فیلتر ها این است که امکان شست و شو و استفاده مجدد از آنها وجود دارد. آنها همچنین در جذب طیف وسیعی از ذرات معلق در هوا از جمله گرده، شوره حیوانات خانگی و حتی برخی از باکتری ها و ویروس ها موثر هستند.
فیلترهای الکترواستاتیک دارای معایبی نیز می باشند. این دسته از فیلترها گرانتر از فیلترهای سنتی هستند و ممکن است نیاز به نصب حرفه ای داشته باشند. آنها همچنین ممکن است ازون تولید کنند که می تواند برای برخی از افراد مبتلا به مشکلات تنفسی نگران کننده باشد. برای تعیین اینکه آیا این دسته از فیلترها برای خانه و سیستم شما مناسب هست یا خیر، مشورت با یک متخصص سیستم HVAC ضروری می باشد.
فیلترهای الکترواستاتیک گزینه مناسبی برای خانه ها یا ادارات با سطوح بالای آلاینده در هوا هستند. آنها همچنین برای افرادی که دارای آلرژی متوسط تا شدید یا مشکلات تنفسی هستند مناسب می باشند.
فیلترهای الکترونیکی نیز برای کنترل آلودگی استفاده می شود. این فیلترها شبیه فیلترهای هوای الکترواستاتیکی هستند که در سیستم‌های HVAC استفاده می‌شوند، اما معمولاً بزرگتر و برای کاربردهای صنعتی تخصصی‌تر هستند.
واحدهای کنترل آلودگی برای حذف آلاینده ها از فرآیندهای صنعتی طراحی شده اند و از فیلترهای الکترونیکی می توان برای جذب ذرات معلق مانند گرد و غبار، دود و سایر آلاینده های موجود در هوا استفاده کرد.
یکی از مزیت‌های فیلترهای الکترونیکی برای واحدهای کنترل آلودگی این است که می‌توانند ذرات ریز را نسبت به سایر انواع فیلترها مانند فیلترهای کیسه‌ای یا کارتریجی به طور موثرتری جذب کنند. آنها همچنین می توانند در دراز مدت مقرون به صرفه تر باشند، زیرا می توان آنها را تمیز و دوباره استفاده کرد همین امر نیاز به تعویض مکرر فیلتر را کاهش می دهد.
به طور کلی مهم است که با یک متخصص کنترل آلودگی صنعتی مشورت کنید تا مشخص شود که آیا فیلترهای الکترونیکی انتخاب مناسبی برای شما هستند یا خیر.
فیلترهای الکترونیکی پس از شست و شو
– فیلترهای HEPA
فیلترهای HEPA موثرترین نوع فیلتر در سیستم های HVAC هستند. آنها از الیاف در هم تنیده ساخته شده اند که ذرات ریز مانند گرده، شوره حیوانات خانگی و باکتری ها را به دام می اندازند. فیلترهای HEPA دارای رتبه MERV 17 تا 20هستند که بالاترین امتیاز محسوب می شود.
فیلترهای HEPA انتخاب خوبی برای خانه ها یا ادارات با میزان آلاینده های بسیار بالا در هوا هستند. این دسته از فیلترها همچنین برای افرادی که آلرژی های شدید یا مشکلات تنفسی دارند مناسب هستند.
فیلترهای HEPA بسیار گران هستند و تجهیزات HVAC باید برای فیلترهای HEPA طراحی شوند تا به درستی کار کنند. فیلترهای HEPA برای آزمایشگاه‌ها و اتاق‌های عمل استفاده می‌شوند زیرا در این فضاها باید استانداردهای کیفیت هوای بسیار خوب رعایت شود.
– فیلترهای ماوراء بنفش UV
فیلترهای UV از نظر فنی فیلتر هوا نیستند، اما اغلب به همراه فیلترهای هوا برای از بین بردن باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها استفاده می شوند. فیلترهای UV از نور ماوراء بنفش برای از بین بردن باکتری ها و ویروس ها استفاده می کنند. آنها برای خانه ها یا دفاتر با سطوح بالای باکتری در هوا مناسب هستند.
– فیلترهای کربن فعال یا زغال سنگ
فیلترهای کربن برای به دام انداختن ترکیبات آلی فرار و بوها طراحی شده اند. آنها از کربن فعال ساخته شده اند و می توانند طیف وسیعی از مواد شیمیایی را جذب کند. فیلترهای کربن در به دام انداختن ذراتی مانند گرد و غبار یا گرده گل موثر نیستند، اما در از بین بردن بو و مواد شیمیایی کارایی دارند..
فیلترهای کربن انتخاب خوبی برای خانه ها یا ادارات با سطوح بالای مواد شیمیایی یا بو در هوا هستند. این فیلترها در ترکیب با انواعی دیگر فیلترها برای فیلتر کردن دود آتش سوزی بکار می روند.
– فیلترهای پرمنگنات پتاسیم
فیلترهای هوای پرمنگنات پتاسیم نوعی سیستم تصفیه هوا هستند که از پرمنگنات پتاسیم برای حذف ناخالصی ها در هوا استفاده می کنند. پرمنگنات پتاسیم یک عامل اکسید کننده قوی است که می تواند به طیف وسیعی از آلاینده ها از جمله ترکیبات آلی فرار، دی اکسید گوگرد و سایر گازهای بدبو واکنش دهد.
در این فیلتر، هوا از یک محیط حاوی پرمنگنات پتاسیم عبور می کند. هنگامی که هوا با پرمنگنات پتاسیم تماس پیدا می کند، خواص اکسید کننده این ماده شیمیایی با ناخالصی های موجود در هوا واکنش می دهد و باعث اکسیده شدن و گیر افتادن آنها در فیلتر می شود.
فیلترهای هوای پرمنگنات پتاسیم معمولاً در محیط‌های تجاری و صنعتی مانند آزمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و کارخانه‌های تولیدی استفاده می‌شوند، جایی که نیاز به حذف ترکیبات آلی فرار، بوها و سایر گازهای مضر از هوا وجود دارد.
در حالی که فیلترهای هوای پرمنگنات پتاسیم می توانند به طور موثر برخی از آلاینده ها را از هوا حذف کنند، مهم است که توجه داشته باشیم که در از بین بردن ذرات معلق مانند گرد و غبار بی تاثیر هستند. علاوه بر این، پرمنگنات پتاسیم در صورت عدم استفاده صحیح می تواند خطرناک باشد و همچنین به منظور اطمینان از عملکرد مناسب، این فیلتر باید به طور مرتب نگهداری و تعویض شود.
– فیلترهای Dustlock
فیلترهای Dustlock نوعی سیستم تصفیه هوا هستند که به منظور به دام انداختن و حذف گرد و غبار در هوا استفاده می گردد. این فیلترها معمولاً از مواد فیبر مصنوعی مانند پلی استر ساخته شده اند.
فیلترهای گرد و غبار معمولاً در محیط‌های صنعتی و تجاری مانند کارخانه‌ها، کارگاه‌های ساختمانی و واحدهای تجاری استفاده می‌شوند، جایی که حجم بالایی از ذرات گرد و غبار موجود در هوا می‌تواند برای کارگران و تجهیزات مضر باشد.
رزین چسبنده روی این فیلتر ذرات گرد و غبار را هنگام عبور هوا از فیلتر جذب و به دام می اندازد. این فرآیند به عنوان جاذبه الکترواستاتیکی شناخته می شود و شبیه نحوه جذب ذرات فلزی به آهن ربا می باشد.
فیلترهای Dustlock در حذف ذرات گرد و غبار از هوا بسیار موثر هستند و می توانند به بهبود کیفیت هوا در محیط های صنعتی و تجاری کمک کنند. آنها همچنین می توانند در محافظت از تجهیزات، مانند ماشین آلات و لوازم الکترونیکی، در برابر آسیب های ناشی از تجمع گرد و غبار موثر باشند
توجه به این نکته ضروری است که فیلترهای Dustlock باید به طور مرتب نگهداری و تعویض شوند تا از عملکرد مناسب برخوردار باشند. رزین چسبنده روی محیط فیلتر می تواند با گذشت زمان از ذرات گرد و غبار اشباع شود و کارایی فیلتر را کاهش دهد. از اینرو تعویض منظم فیلترها برای حفظ عملکرد مطلوب آنها ضروری است.
نتیجه گیری در مورد فیلترهای HVAC
فیلترهای مورد استفاده در سیستم های HVAC برای حفظ کیفیت هوای محیط حائز اهمیت می باشد. انتخاب نوع صحیح فیلتر برای خانه یا محل کار می تواند به کاهش سطح آلاینده ها در هوا و بهبود سلامت کلی شما کمک کند.
هنگام انتخاب فیلتر، امتیاز MERV و نیازهای خاص خود مانند آلرژی یا مشکلات تنفسی را در نظر بگیرید. پیروی از این دستورالعمل ها تضمین می کند که از بهترین فیلتر HVAC برای خانه یا محل کار خود استفاده می کنید.
